Montessori Toddler School

Wybierając szkołę dla naszych dzieci, zastanawiamy się często jaka placówka będzie najlepsza dla naszych pociech. Ograniczeni jednak różnymi kryteriami wyboru, zwykle nie pytamy naszych dzieci do jakiej szkoły chciałyby pójść i jakiego nauczyciela chciałyby mieć. Rozwijające się w Polsce i świecie szkoły Montessori funkcjonują na podstawie wypracowanego przez lata systemu edukacyjnego bazującego na odpowiednim rozpoznaniu i spełnianiu potrzeb dzieci w wieku szkolnym.

Dzieciństwo według Dr Montessori to etap w rozwoju człowieka przypadający na okres od 6 do 12 roku życia. Charakterystycznymi cechami dziecka w tym wieku jest tzw. głód na wiedzę i przejście z poznawania świata poprzez doświadczenie i chłonny umysł (co miało miejsce od urodzenia do szóstego roku życia) do  myślenia abstrakcyjnego (wykorzystywania wyobraźni), dzięki któremu dziecko potrafi zrozumieć takie pojęcia jak czas i przestrzeń. To czas tzw. umysłu myślącego i niezależności umysłowej.

Dziecko w tym wieku mówi “Help me to think for myself – Pozwól mi myśleć samodzielnie”. Interesuje się nie tylko geografią i biologią, ale także przyczynami powstania świata, początkiem istnienia. Młody człowiek w wieku szkolnym zadaje sobie pytanie jaki ma cel do spełnienia i jakie jest jego miejsce we wszechświecie.

Szkoła i jej nauczyciele; jakie zatem cechy powinny posiadać placówki i wychowawcy, żeby spełnić potrzeby dzieci w wieku szkolnym. Odpowiadając na pytanie jak szukać dobrej, efektywnej w tym względzie szkoły i dobrych wychowawców, posłużę się wynikami prac współczesnego amerykańskiego myśliciela i edukatora Roberta Marzano i badaniami (wywiadami z dzieci w wieku szkolnym) przeprowadzonymi przez Carlę Foster, wieloletniego nauczyciela i trenera Montessori.

Według Marzano dobry nauczyciel:
– wyznacza uczniom cele,
– udziela informacji zwrotnej (feedback),
–  pomaga uczniom zdobywać wiedzę,
– zapewnia stymulację/rozwój ograniczając rywalizacje,
– ustala i panuje nad utrzymaniem wyznaczonych w klasie zasad,
– umie utrzymywać relacje z uczniami,
– komunikuje wysokie oczekiwania.

Dobra szkoła:
– zapewnia możliwy do zrealizowania z uczniami program,
– stawia wysokie cele i udziela efektywnej informacji zwrotnej,
– gwarantuje możliwość zaangażowania rodziców w życie szkoły,
– zapewnia bezpieczne i uporządkowane środowisko,
– gwarantuje prace zespołową i profesjonalność.

Co na to uczniowie w wieku szkolnym? Zapytane przez nauczycieli Montessori dzieci w wieku wczesnoszkolnym (6-9 lat) odpowiadają, że oczekują, żeby ich nauczyciele byli:

• dobrymi wzorami postepowań dla uczniów,
• kimś kogo można szanować, kto nie poddaje się,
• znali zasady i pomagali uczniom realizować wyznaczone im cele,
• surowi ale uprzejmi, decydujący ale zawsze fair wobec uczniów,
• w przypadku konfliktu pomocni (nie tylko obserwujący) w grzeczny i spokojny sposób,
• uprzejmi wobec innych, tak żeby inni byli uprzejmi wobec nich, nie mówiący złych rzeczy tak żeby inni nie mogli się od nich uczyć,
• szefami, którzy pokazują właściwą drogę postępowania,
• kierującymi na dobre drogi jak GPS kiedy uczeń zbłądzi.

Nieco starsze dzieci, na drugim etapie edukacji w szkole podstawowej (dzieci w wieku 6-12 lat) w swoich nauczycielach chcą widzieć:

• słuchających i rozumiejących ich dorosłych,
• zabawnych liderów, ale biorących odpowiedzialność za ich losy,
• ludzi mówiących prawdę, mówiących to, co myślą, dobrych dla grupy ale uczących nowych rzeczy,
• dobry nauczyciel opiekuje się grupą, którą dobrze rozumie, jest uprzejmy, przyjazny i łatwo się nie denerwuje,
• powinien być odpowiedzialny, uprzejmy ale surowy,
• musi potrafić słuchać i być inspiracją dla innych, powinien dbać o klasę (grupę), pomagać, kiedy jest taka potrzeba,        słuchać uczniów i im nie przerywać
• powinien dotrzymywać słowa, pytać czy uczeń nie potrzebuje pomocy i być uprzejmym,
• czasami surowy ale niezbyt często,
• umiejący utrzymać kontakt wzrokowy z osobą, z którą rozmawia i potrafiący witać ucznia w miły sposób,
• uprzejmi, pomocni i potrafiący wyjrzeć poza powierzchnię rzeczy,
• umiejący zrozumieć innych w sposób, w który tylko nieliczni potrafią,
• surowi, ale uprzejmi i uśmiechnięci, umiejący pocieszyć.

Czy takich pedagogów trzeba dziś szukać ze świecą? Prowadząc placówki Montessori od niespełna dwudziestu lat zapewniam Państwa, że i tak i nie – rozwijająca się jednak w Polsce pedagogika Montessori, kursy, szkolenia i studia przygotowują młodych nauczycieli do bycia “dobrymi, surowymi uprzejmymi i przyjaznymi liderami”.
Życzę Państwu i Państwa dzieciom, żeby znalazły wśród swoich nauczycieli takich liderów i przewodników.

Małgosia Tarnowska – Założycielka i właścicielka Niepublicznych Przedszkoli Casa dei Bambini, Niepublicznej Szkoły Podstawowej Warsaw Montessori School i Niepublicznego Gimnazjum Warsaw Montessori Middle School, pedagog Montessori z 20-letnim doświadczeniem